De Europese AI-verordening is officieel gepubliceerd. Dit is een bindende regelgeving die rechtstreeks van toepassing is in alle lidstaten van de EU. Het heeft gevolgen voor zowel publieke als private organisaties die betrokken zijn bij de ontwikkeling, het op de markt brengen of het gebruik van AI-systemen. Met deze verordening worden uniforme regels geïntroduceerd, die gelden voor ontwikkelaars, distributeurs en gebruikers van AI-technologie.
De verordening is op 1 augustus 2024 in werking getreden, maar de meeste verplichtingen gaan pas gelden vanaf 2 augustus 2026. Vanaf die datum moeten bedrijven voldoen aan een reeks strikte eisen om AI-systemen op een veilige en verantwoorde manier in te zetten.
Het doel van de AI-verordening
De Europese Unie heeft met deze regelgeving een duidelijk doel: het creëren van een uniform juridisch kader voor de ontwikkeling en het gebruik van AI. De opkomst van AI brengt enorme voordelen met zich mee voor de economie en maatschappij, zoals chatbots, tools voor cv-selectie en automatische samenvattingen van vergaderingen. Tegelijkertijd zijn er risico’s verbonden aan het gebruik van deze technologie, en die risico’s wil de EU beperken.
Classificatie op basis van risico’s
Om de risico’s van AI-systemen te beheersen, worden ze ingedeeld in risicocategorieën. Hoe hoger het risico, hoe strenger de eisen waaraan het systeem moet voldoen.
Onaanvaardbare risico’s Sommige toepassingen worden volledig verboden, zoals systemen voor sociale scoring of bepaalde vormen van biometrische identificatie. Deze toepassingen worden beschouwd als een ernstige bedreiging voor fundamentele rechten en vrijheden.
Hoge risico’s Systemen met een hoog risico, zoals toepassingen die invloed hebben op toekomstige carrièremogelijkheden, het levensonderhoud of werknemersrechten, zijn toegestaan onder strikte voorwaarden. Bedrijven moeten aantonen dat ze voldoen aan eisen zoals:
Het invoeren van een risicobeheersysteem.
Het leveren van uitgebreide technische documentatie.
Het waarborgen van menselijke controle en transparantie.
Het bijhouden van logbestanden over de werking van het systeem.
Dit om te voorkomen dat historische patronen van discriminatie, bijvoorbeeld op basis van gender, etniciteit of seksuele geaardheid, in stand worden gehouden.
Beperkte risico’s Toepassingen met een beperkt risico, zoals AI-gegenereerde afbeeldingen of chatbots, vereisen specifieke transparantie-eisen. Gebruikers moeten bijvoorbeeld duidelijk worden geïnformeerd dat ze communiceren met een AI en niet met een echte persoon.
Wat betekent dit voor werkgevers?
De verordening brengt aanzienlijke verplichtingen met zich mee voor werkgevers en organisaties. Enkele belangrijke punten:
Inventarisatie van AI-systemen: Werkgevers moeten in kaart brengen welke AI-systemen zij en hun partners gebruiken.
Risicoanalyse: Elk systeem moet worden geclassificeerd op basis van het risico. Indien een systeem als verboden wordt geclassificeerd, moet het binnen zes maanden na de inwerkingtreding van de AI Act worden uitgefaseerd (uiterlijk 2 februari 2025).
Opleiding van werknemers: Organisaties moeten investeren in AI-geletterdheid om ervoor te zorgen dat hun werknemers AI begrijpen en ermee kunnen omgaan.
Sancties en handhaving
De sancties voor het niet naleven van de AI-verordening zijn streng. Bedrijven die de regels overtreden, riskeren hoge boetes. Dit onderstreept de ernst waarmee de EU de naleving van deze regels wil afdwingen.
Hoewel de verordening al is vastgesteld, zal het Europese AI-bureau nog nadere richtlijnen opstellen. Deze zullen duidelijk maken hoe bedrijven de regelgeving in de praktijk moeten toepassen.
Belangrijke data en deadlines
2 februari 2025: Vanaf deze datum mogen systemen met een onaanvaardbaar risico niet meer worden gebruikt.
2 augustus 2025: Regels voor AI-modellen die voor algemene doeleinden worden gebruikt, treden in werking.
2 augustus 2026: Bedrijven moeten voldoen aan de meeste verplichtingen uit de verordening.
2 augustus 2027: Specifieke regels voor hoge-risico-systemen, governance en sancties worden van kracht.
De Europese AI-verordening vormt een mijlpaal in het reguleren van kunstmatige intelligentie en zet de toon voor een toekomst waarin innovatie en veiligheid hand in hand gaan. Bedrijven doen er goed aan om nu al voorbereidingen te treffen om compliant te zijn met de nieuwe regels en sancties te voorkomen.
Blijft u graag op de hoogte van alles wat met sociaal-juridische wetgeving of payroll te maken heeft? Neem contact op met Rovoco !